Ο δραστικός περιορισμός έως 40% των θερμίδων μπορεί να επιβραδύνει τη γήρανση των κυττάρων, ακόμα και να παρατείνει τη διάρκεια ζωής, σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες. Αμερικανοί επιστήμονες βρήκαν τον τρόπο να μιμούνται τα αντιγηραντικά οφέλη του θερμιδικού περιορισμού, αναπτύσσοντας ένα πειραματικό φάρμακο, που δρα στον εγκέφαλο, καθυστερώντας την εκφύλισή του.

Όπως αναφέρεται σε άρθρο του επιστημονικού εντύπου The Journal of Neuroscience, τα πρώτα πειράματα σε ζώα είναι πολύ ενθαρρυντικά και μπορεί στο μέλλον να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός φαρμάκου που, αν αποδειχτεί ασφαλές, θα επιβραδύνει την εκδήλωση της άνοιας στον άνθρωπο.

Η απώλεια νευρώνων και η συνακόλουθη έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών συνοδεύουν την τρίτη ηλικία, ενώ επιταχύνονται δραματικά στις περιπτώσεις άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ. Η νέα μελέτη, που έγινε σε ποντίκια, γεννά την ελπίδα ότι μελλοντικά οι επιστήμονες θα μπορούσαν να αναπτύξουν φάρμακα, τα οποία θα προστατεύουν τα εγκεφαλικά κύτταρα και θα αποτρέπουν τη νευρωνική και νοητική εκφύλιση.

Οι ερευνητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και του Ιατρικού Ινστιτούτου «Χάουαρντ Χιουζ», με επικεφαλής τους Δρ Λι-Χουέι Τσάι και Γιοχάνες Γκρεφ, ανέπτυξαν μια φαρμακευτική ουσία που ενεργοποιεί ένα ένζυμο, τη σιρτουίνη 1 (SIRT1), στα εγκεφαλικά κύτταρα και επιβραδύνει την εκφύλισή τους.

Οι ερευνητές εστιάστηκαν στο πώς ο θερμιδικός περιορισμός επιδρά στα κύτταρα του εγκεφάλου και έδειξαν ότι η μείωση κατά 30% στη λήψη θερμίδων από τα πειραματόζωα αύξησε το επίπεδο του ενζύμου SIRT1 στον εγκέφαλό τους, κάτι που καθυστέρησε τη φυσιολογική απώλεια των νευρώνων λόγω ηλικίας. Μετά από τρεις μήνες αυστηρής δίαιτας, τα ποντίκια είχαν καλύτερες επιδόσεις στα τεστ μνήμης σε σχέση με άλλα τρωκτικά που έτρωγαν κανονικά.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες μιμήθηκαν τον θερμιδικό περιορισμό, χορηγόντας στα ποντίκια ένα φάρμακο που ενεργοποιούσε το SIRT1 στον εγκέφαλο. Και σε αυτή την περίπτωση, τα πειραματόζωα (που πλέον δεν έκαναν δίαιτα) τα πήγαν καλύτερα στα τεστ που ακολούθησαν, σε σχέση με τα ζώα που δεν είχαν πάρει το φάρμακο.

Έτσι, για πρώτη φορά, οι ερευνητές απέδειξαν ότι ένα συνθετικό μόριο (που θα μπορούσε να ληφθεί και σε μορφή χαπιού) είναι σε θέση να αποτρέψει τον εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων. Βέβαια, παραμένει ακόμα αμφισβητούμενο κατά πόσο ο περιορισμός των θερμίδων όντως μπορεί να παρατείνει το προσδόκιμο ζωής.

Παλαιότερες μελέτες σε ποντίκια και σκουλήκια έχουν δείξει ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, αλλά άλλες έρευνες σε μαϊμούδες δεν έχουν καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα. Ανάλογες μελέτες σε ανθρώπους δεν έχουν γίνει ακόμα, αν και είναι αμφίβολο ότι κάποιος θα ήταν διατεθειμένος να ζήσει επί χρόνια σε μερική ασιτία προκειμένου να παρατείνει τη ζωή του.

Οι ερευνητές τόνισαν ότι τα ευρήματά τους πρέπει να μελετηθούν περαιτέρω, ώστε να υπάρξει επιβεβαίωση ότι η αύξηση του επιπέδου του συγκεκριμένου ενζύμου μέσω ενός χαπιού θα ωφελήσει πράγματι την υγεία του εγκεφάλου των ηλικιωμένων. Αν όντως αυτό αποδειχτεί, τότε ένα τέτοιο φάρμακο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά κατά της νόσου Αλτσχάιμερ.

Πάντως οι ερευνητές του ΜΙΤ προειδοποίησαν ότι ακόμα και αν τελικά αναπτυχθεί αυτό το σκεύασμα, δύσκολα θα είναι απαλλαγμένο παρενεργειών ή θα μπορεί να αποτρέψει πλήρως την εκδήλωση της εκφύλισης του εγκεφάλου. «Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι μπορούμε να καθυστερήσουμε την νευροεκφύλιση, όμως έχουμε ακόμα πολύ δρόμο ωσότου εμποδίσουμε τη νόσο. Μπορούμε πάντως να ελπίσουμε ότι θα πετύχουμε την καθυστέρηση της εμφάνισής της» δήλωσαν οι Δρ Τσάι και Γκρεφ.